ĐS Pháp Chiếu

(法照, Hosshō, ?-?). Pháp Chiếu là tên của vị Tổ thứ tư của Liên Tông vào đời nhà Đường, khoảng năm 767 sau Tây Lịch, còn gọi là Ngũ Hội Pháp Sư (五 會 法 師), không rõ xuất thân ở đâu. Sư là một trong những đệ tử nối pháp nổi trội nhất của Đại Sư Thừa Viễn.
Trong khoảng thời gian niên hiệu Vĩnh Thái (永 泰) đời vua Đại Tông (762-779), sư thường ngao du Đông Ngô, nhân mến mộ di phong của Huệ Viễn (慧遠) mà vào Lô Sơn (廬 山), tu pháp môn Niệm Phật Tam Muội. Có hôm nọ trong lúc đang nhập định, sư được Phật khai thị cho, bèn đến Nam Nhạc (南 嶽) hầu hạ Thừa Viễn (承 遠), thờ ngài làm thầy.
Vào năm đầu (766) niên hiệu Đại Lịch (大曆), sư đến Di Đà Đài phát nguyện mỗi năm 3 tháng hạ chuyên tu Ban Chu Tam Muội, và cùng năm đó thọ pháp tụng kinh Ngũ Hội Niệm Phật (五 會 念 佛). Trong suốt 2 năm dừng chân trú tại Vân Phong Tự (雲 峯 寺) ở Hành Châu (衡州), sư chuyên tâm tu niệm không hề giải đãi. Có hôm nọ bỗng trong bát cháo hiện ra đám mây lành năm sắc màu và trong đám mây có Đại Thánh Trúc Lâm Tự (大聖竹林寺). Hôm khác sư lại thấy trong bát hiện ra các chùa ở Ngũ Đài Sơn (五臺山) và các tướng lành cõi Tịnh Độ. Vào mùa hạ năm thứ tư cùng niên hiệu trên, sư đến Hồ Đông Tự (湖東寺, có thuyết cho là Tương Đông Tự [湘東寺]) và tu pháp Ngũ Hội Niệm Phật trên đài cao của chùa. Sư lại cảm ứng thấy được Phật A Di Đà, Văn Thù, Phổ Hiền và các thánh chúng. Đến tháng 4 năm sau, sư đến Phật Quang Tự (佛光寺) ở Ngũ Đài Sơn, chợt có 2 đồng tử dẫn đường, lại thấy cảnh vật y như đã từng thấy trong bát cháo và hai Bồ Tát Văn Thù, Phổ Hiền cùng thọ pháp môn niệm Phật, cho nên sư dựng bia nơi chốn ấy ghi lại sự việc trên để cho người thấy nghe phát bồ đề tâm, được lợi lạc. Sư là người đã mô phỏng theo tiếng gió lay động cành cây phát ra năm thứ âm thanh, được diễn tả trong kinh Vô Lượng Thọ, mà sáng lập ra pháp môn tu gọi là “ngũ hội niệm Phật” và trong khoảng thời gian qua lại Ngũ Đài Sơn, Trường An, sư đã tận lực tập trung vào sự nghiệp hoằng pháp, nhất là hướng dẫn tu tập pháp môn niệm Phật do ngài sáng lập. Từ trong cung nội ra ngoài xã hội bình thường, sư đều truyền bá rộng khắp pháp môn niệm Phật. Sau khi thị tịch, sư được ban cho thụy là Đại Ngộ Hòa Thượng (大悟和尚). Có người cho rằng sư là hậu thân của Thiện Đạo (善導, 613-681), được tôn sùng là vị tổ thứ 4 của Liên Tông.
Pháp Chiếu cũng là tác giả quyển Tịnh Độ Pháp Thân Tán, quyển sách trình bày một hình thức hợp nhất giữa Tịnh Độ và Thiền trong một số phương hướng nào đó. Những bài kệ tuyển chọn sau đây từ quyển Tịnh Độ Pháp Thân Tán, một thủ bản Đôn Hoàng, cho thấy rằng tâm châu hay viên ngọc của tâm vốn tự thể thanh tịnh, nhưng bụi trần đang che lấp nó phải được loại trừ; rằng hành giả trông thấy Tịnh Độ trong khi ngồi Thiền; rằng Niệm Phật đồng nhất với vô niệm của Thiền; rằng Tịnh Độ ở trong tâm chứ không lệ thuộc vào ảnh tượng thiền quán; và rằng sự dựa dẫm vào văn tự giáo pháp sẽ đưa hành giả vào cảnh giới phân biệt mà thôi:
"Tâm châu tự thể vốn luôn luôn thanh tịnh;
Tâm quang tỏa chiếu khắp mười phương;
Nên biết tâm không hề có chỗ trụ;
Nơi giải thoát ta sẽ đạt được thanh lương...
Gương trí huệ không hề có sự tối ám;
Ngọc tri kiến luôn hoạt dụng sáng ngời;
Bụi trần và lao nhọc phải được đoạn lìa;
Và kho bảo sẽ lập tức được mời đến...
Mọi người trong lúc này đều chuyên niệm Phật;
Hành giả niệm Phật nhập sâu vào Thiền định;
Đêm đầu tiên họ ngồi với tâm chính trực;
Tây phương hiện ra ngay trước mắt.
Nếu hành giả hành trì niệm Phật,
Hành giả sẽ biết được vô niệm;
Vô niệm là như như thực tính.
Nếu hành giả thấu triệt ý này ở đây,
Nó được gọi là ngọc Pháp Tánh.
Tịnh Độ vốn tự nơi tâm;
Kẻ ngu tìm nó tự bên ngoài;
Bên trong tâm có bảo kính;
Nó không ngừng chiếu sáng suốt đời người...
Tâm châu luôn rạng chói xuyên suốt;
Tự tánh bổn lai hoàn toàn ngời sáng;
Hãy ngộ lý và hãy biết thực tánh hướng về đâu;
Nếu bạn hành trì niệm Phật, thì vô sanh...
Phật tướng là Không và Vô tướng;
Như như thực tính là tịch tịnh và vô văn tự giáo,
Bàn về giáo pháp văn tự giáo pháp,
Chỉ là Thiền trên vọng tưởng mà thôi..."

Trước tác của sư có Ngũ Hội Niệm Phật Tụng Kinh Quán Hành Nghi (五 會 念 佛 誦 經 觀 行 儀) 3 quyển, Tịnh Độ Ngũ Hội Niệm Phật Lược Pháp Sự Nghi Tán (淨土五會念佛略法事儀讚) 1 quyển.

[X. truyện Pháp Chiếu trong Tống Cao Tăng Truyện Q.21; truyện Trí Quân trong Tống Cao Tăng Truyện Q.27; Tịnh Độ Vãng Sinh Truyện Q.hạ; Tân Tu Vãng Sinh Truyện Q.hạ; Tân Biên Cổ Kim Vãng Sinh Tịnh Độ Bảo Châu Tập Q.1; Lạc Bang Văn Loại Q.3].