TS Thạch Củng Huệ Tạng

Thiền Sư Thạch Củng Tuệ Tạng
Pháp Tự đời thứ hai của Nam Nhạc Hoài Nhượng
Pháp Tự của Mã Tổ Đạo Nhất
石 鞏 慧 藏, Sakkyō ezō (J). Thiền sư Tuệ Tạng ở Phủ Châu (nay thuộc Giang Tây) Trung Quốc, Sư cất am ở núi Thạch Củng, người đời gọi là “Thạch Củng Hòa Thượng, vốn là người thợ săn, ghét thấy thầy tu¹Trong Phật giáo Trung Hoa, thợ săn còn được xếp dưới hạng người đồ tể bán thịt. Thạch Củng là một thợ săn và biết rõ ý này của các vị Tăng về nghề nghiệp của mình; ông đã từng nói chuyện với họ và xem thường họ về chuyện này. Ngày nọ nhân rượt bầy nai, chạy ngang qua trước am của Mã Tổ. Tổ bèn đón đầu sư. Tạng hỏi:
- Hòa thượng có thấy bầy nai chạy qua không ?
Tổ đáp:
- Ông làm nghề gì ?
Đáp:
- Thợ săn.
Tổ hỏi:
- Ông biết bắn không ?
Đáp:
- Biết bắn.
Tổ hỏi:
- Ông một mũi tên bắn được mấy con ?
Đáp:
- Một mũi tên bắn một con.
Tổ nói:
- Ông không biết bắn.
Hỏi:
- Hòa thượng biết bắn không ?
Tổ đáp:
- Biết bắn.
Hỏi:
- Hòa thượng một mũi tên bắn được mấy con ?
Tổ nói:
- Một mũi tên bắn cả bầy²Tổ không dùng tên mà dùng trí bát nhã, trí dụng hay trí thể, nên bắn một phát “sắc tức thị không”..
Hỏi:
- Đây đó đều là mạng sống, sao lại cần phải bắn chúng cả bầy?
Tổ nói:
- Ông đã biết như thế, sao không tự bắn mình đi.
Nói:
- Nếu bảo mỗ đây tự bắn thì không có chỗ hạ thủ.
Tổ nói:
- Gã vô minh phiền não bao đời kiếp hôm nay đốn ngộ.
Lúc đó Sư bẻ bỏ cung tên, dùng dao tự cắt tóc, nương Tổ xuất gia.

*

Ngày kia đang chấp tác trong nhà trù ( làm công việc trong bếp), Tổ hỏi sư:
- Làm gì đó ?
Sư đáp:
- Chăn trâu.
Tổ hỏi:
- Làm sao trâu ?
Đáp:
- Nếu chạy vào trong cỏ thì nắm mũi kéo lại³Nhận biết trí thể như như ngay nơi tướng hữu vi (sắc không, động tịnh, xúc ly, sanh diệt …), rồi sau bén nhạy khéo nhớ giữ nó, gọi là chăn trâu. Quên thể như như đó thì rơi vào tâm thức, năng sở liền lập, gọi là đi vào cỏ..
Tổ nói:
- Ông đúng là kẻ chăn trâu.
Sư liền thôi.

*

Sau, khi Sư trụ trì thường dùng cung tên để tiếp dẫn Thiền cơ. Sư hỏi Tây Đường Trí Tạng:
- Ông có biết bắt hư không chăng ?
Tây Đường đáp:
- Bắt được.
Sư hỏi:
- Bắt thế nào ?
Tây Đường dùng tay chộp hư không. Sư nói:
- Nếu làm như thế thì làm sao bắt hư không được.
Đường hỏi:
- Sư huynh làm sao bắt được ?
Sư nắm mũi Tây Đường nhéo một cái thật mạnh. Tây Đường tỏ ra ráng chịu đau kêu:
- Nhéo mũi người ta đau điếng, thiếu điều muốn sứt ra rồi nè.
Sư nói:
- Phải như thế mới bắt được hư không.
Trí Tạng về phòng và đến khuya rõ chuyện.

*

Chúng tăng đang tham vấn, sư nói:
- Mới vừa lại là từ đâu đến đây ?
Có tăng đáp:
-Tại.
Sư hỏi:
- Tại nơi đâu ?
Tăng ấy bún ngón tay một tiếng.

*

Tăng đến tham bái, sư nói:
- Có đem cái kia lại không ?
Tăng đáp:
- Đem lại được.
Sư hỏi:
- Để tại đâu ?
Tăng bún ngón tay ba tiếng.

*

Tăng hỏi:
- Làm sao miễn được chết sống ?
Sư đáp:
- Miễn để mà làm gì ?
Tăng hỏi:
- Làm sao miễn được ?
Sư nói:
- Đó là không sanh tử mà.
Không biết Sư tịch ở đâu, lúc nào.