|
Additional Info
Thiền Sư Hưng Hóa Tồn Tưởng Ở Ngụy Phủ (Hậu Duệ Đức Khổng Tử)
Pháp tự đời thứ năm của Nam Nhạc Hoài Nhượng
Pháp tự của Thiền Sư Lâm Tế Nghĩa Huyền.
Sư làm thị giả Lâm Tế, Lạc Phổ đến tham vấn. Lâm Tế hỏi:
- Ở đâu đến?
Lạc Phổ thưa:
- Ở Loan Thành đến.
Lâm Tế bảo:
- Có việc đem hỏi được chăng?
Lạc Phổ thưa:
- Mới thọ giới chẳng hội.
Lâm Tế bảo:
- Đập tan nước Đại Đường tìm cái người chẳng hội cũng không, đến nhà tham thiền đi.
Sư đi theo sau Lâm Tế, thưa:
- Vị Tăng vừa mới đến là thành phá y hay chẳng thành phá y?
Lâm Tế bảo:
- Ta nào có quản, ngươi thành phá hay chẳng thành phá?
Sư thưa:
- Hòa thượng chỉ giỏi đem con chim sẻ chết để dưới đất bắn, mà chẳng giỏi đem chuyển ngữ che đậy người.
Lâm Tế hỏi:
- Ngươi lại làm sao?
Sư thưa: Thỉnh Hòa thượng làm Tăng mới đến.
Lâm Tế bèn nói:
- Mới thọ giới chẳng hội.
Sư thưa:
- Lại là tội lỗi của Lão tăng.
Lâm Tế bảo:
- Lời của ngươi giấu kín mũi nhọn. Sư suy nghĩ, Lâm Tế liền đánh.
Chiều Lâm Tế lại hỏi:
- Hôm nay ta hỏi Tăng mới đến là đem chim sẻ chết để dưới đất bắn, hay đến trong ổ đập? Đến ngươi thốt được lời, lại hét khởi xong. Nhằm trong mây xanh đập.
Sư thưa:
- Giặc cỏ đại bại.
Lâm Tế liền đánh.
*
Ở hội của Tam Thánh Huệ Nhiên, Sư làm Thủ tọa, thường nói:
- Ta nhắm phương nam đi hành khước, một phen gặp được đầu gậy, mà chẳng từng tìm ra một người hội Phật pháp.
Tam Thánh nghe được hỏi:
- Ngươi đủ con mắt gì mà nói thế ấy?
Sư liền hét.
Tam Thánh nói:
- Phải là ngươi mới được.
Sau, Đại Giác nghe thuật lại, bèn nói:
- Làm sao được gió thổi gã đến trong cửa Đại Giác này.
*
Sư đến hội Đại Giác làm Viện chủ. Một hôm, Đại Giác gọi:
- Viện chủ! Ta nghe ông nói: “nhắm phương nam đi hành khước, một phen gặp được đầu gậy, mà chẳng từng tìm ra một người hội Phật pháp”, ông cứ y vào đạo lý gì mà nói như thế?
Sư liền hét! Đại Giác liền đánh. Sư lại hét! Đại Giác lại đánh.
Hôm sau, Sư đi ngang qua pháp đường, Đại Giác gọi:
- Viện chủ! Ta vẫn còn nghi hai tiếng hét của ông hôm qua. Sư lại hét! Đại Giác lại đánh. Sư lại hét! Đại Giác lại đánh. Sư nói:
- Tôi ở chỗ Sư huynh Tam Thánh học được câu khách chủ, nay bị Sư huynh bẻ gãy rồi, xin cho tôi pháp môn an lạc.
Đại Giác bảo:
- Cái gã mù, đến trong ấy đã chịu thua, cổi áo nạp ra đánh đòn một trận.
Ngay lời nói này, Sư hiểu được đạo lý Tiên sư Lâm Tế ở chỗ Tổ Hoàng Bá ăn gậy.
*
Sư khai đường, niệm hương:
- Một cây hương này vốn vì Sư huynh Tam Thánh, Tam Thánh đối với ta rất ít oi; vốn vì Sư huynh Đại Giác, Đại Giác đối với ta rất dư dật; chẳng bằng cúng dường Tiên sư Lâm Tế.
*
Sư bảo:
- Hôm qua đi phó trai giữa đường gặp một trận gió lớn mưa to, phải đến trong cổ miếu ẩn mình mới qua.
Sư hỏi vị Tăng mới đến:
- Từ đâu đến?
Tăng đáp:
- Từ chỗ Thôi Thiền đến.
Sư hỏi:
- Có đem được tiếng hét của Thôi Thiền đến không?
Tăng đáp:
- Không đem được.
Sư nói:
- Nếu như thế thì không phải từ chỗ Thôi Thiền đến rồi. Tăng hét lên, sư liền đánh.
*
Sư nói cùng đại chúng:
- Ta chỉ nghe tại hành lang cũng hét, tại phía sau giá cây cũng hét.
Chư vị chớ nên hét xằng, hét bậy. Cho dù có hét Hưng Hóa ta văng lên không trung, rồi rơi tòm xuống đất, thì cũng để ta lấy hơi lại rồi nói:
‘Như thế là không đúng’. Vì sao vậy? Vì ta chưa từng tại trướng tử la cho chư vị ngắt trân châu, vậy thì tại chỗ hư không hét tướng lên làm gì?
*
Tăng hỏi:
- Quốc sư Tuệ Trung gọi thị giả là ý thế nào?
Sư đáp:
- Một đứa mù dẫn một đám mù.
*
Sư có lúc gọi tăng, tăng ứng tiếng dạ, sư nói:
- Lên tiếng tức không cần đến.
Lại riêng gọi một tăng khác, tăng cũng ứng tiếng dạ, sư nói:
- Đến tức không cần lên tiếng.
*
Sau khi sư thị diệt, sắc thụy Quảng Tế Đại Sư, tháp tên Thông Tịch.
---o0o---
Công Án
1) Hưng Hóa Đả Trung: Hưng Hóa đánh ở giữa
Công án nói về cơ duyên vấn đáp giữa Thiền sư Hưng Hóa Tồn Tương và một vị Tăng. Theo Ngũ Đăng Hội Nguyên XI, một hôm, có một vị Tăng hỏi Thiền sư Hưng Hóa:
Tăng hỏi:
- Khi bốn phương tám hướng đến làm sao?
Sư bảo:
- Đánh khoảng giữa.
Tăng liền lễ bái.
2) Khắc Tân Xuất Viện
Theo Truyền Đăng Lục, quyển XII, một hôm, Thiền sư Hưng Hóa bảo duy na Khắc Bảo rằng:
- Ông chẳng bao lâu nữa sẽ làm thầy dạy đạo.
Khắc Bảo nói:
- Không vào Bảo Xả đó đâu.
Sư nói:
- Lãnh hội không vào hay không lãnh hội không vào?
Bảo nói:
- Chẳng dính dáng gì.
Sư liền đánh rồi nói với chúng rằng:
- Duy-na Khắc Bảo pháp chiến không thắng trận, phạt năm quan tiền, bày cơm một phòng mà không được ăn cơm.
Rồi đánh đuổi khỏi viện.
*
3) Tồn Tương Phi Mã: Công án nói về cơ duyên vấn đáp giữa Thiền sư Hưng Hóa Tồn Tương và Tăng chúng vào phút Sư sắp thị tịch. Theo Cảnh Đức Truyền Đăng Lục, quyển XII, Vua Đường Trang Tông ban cho Sư một con ngựa để cưỡi. Bỗng một hôm, con ngựa bị kinh sợ, thình lình nhảy lồng lên hất sư té xuống bị thương ở chân. Hoàng Đế lại ban tặng thuốc men để chữa trị.
Sư dặn viện chủ:
- Hãy làm cho ta cây nạng chống !
Viện chủ làm xong nạng mang đến, sư nhận nạng đi quanh tự viện hỏi tăng nhân:
- Các ông có nhận ra lão tăng ta không?
Tăng nhân đáp:
- Làm sao mà không nhận ra Hòa thượng được.
Sư nói:
- Pháp sư khoèo chân, nói được mà đi chẳng được.
Chú: Nguyên văn ‘Lệ cước pháp sư, năng thuyết bất năng hành’.
Sư lại lên pháp đường dặn duy-na dộng chuông tập hợp đại chúng, sư hỏi:
- Có nhận ra lão tăng ta chăng?
Đại chúng không lời đối đáp. Sư để nạng xuống, ngồi nghiêm nghị mà qua đời.
4) Trang Tông Đắc Bảo
Sư trở thành thầy của vua Trang Tông nhà Hậu Đường.
Vua Đường Trang Tông đi Hà Bắc trở về đến Ngụy Phủ dừng lại Hành Cung, cho sứ mời Sư. Sư đến, Vua hỏi:
- Trẫm thu được của nước Đại Lương một viên minh châu vô giá chưa có ai định được giá.
Sư nói:
- Thỉnh bệ hạ cho xem viên minh châu !
Đế lấy tay mở viền dưới cái khăn đội đầu, sư nói:
- Vật báu của quân vương ai dám định giá.
|
