0-TS Bảo Ninh Viên Cơ

24. Thiền sư Viên Cơ ở Bảo ninh. Thiền sư Viên Cơ ở chùa Bảo ninh tại Kim lăng, vốn người dòng họ Lâm tại Phước châu. Có vị Tăng hỏi: “Sống chết đến nơi làm sao lánh trốn?” Sư đáp: “Ngủ gật trong nhà, rút mở trong liêu”. Lại hỏi: “Tiện lúc nghĩ gì thì thế nào?” Sư đáp: “Phải biết có một đường chuyển thân”. Lại hỏi: “Thế nào là một đường chuyển thân?” Sư đáp: “Nghiêng tủy não ngươi ra, kéo khỏi lỗ mũi ngươi”. Lại nói: “Tiện từ ngày nay không nghi vậy”. Sư bảo: “Làm sao sống hiểu?” Lại nói: “Chỉ biết làm việc tốt, chẳng hỏi lộ trình trước”. Sư bảo: “Phải là gì?” Có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Nguồn đạo chẳng xa, biển tánh chẳng xa, chỉ hướng ngay chính mình mà tìm cầu chớ tìm cầu nơi khác. Người xưa nghĩ gì nói năng, rất tợ như dẫn đứa tớ làm con, chỉ nai làm ngựa. Nếu là Thúy nham tức chẳng vậy. Chẳng hướng ngay chính mình tìm cầu, cũng chẳng theo nơi khác tìm cầu. Cớ sao hai vầng lòng may xưa nay tự giăng ngang, lỗ mũi xưa nay tự thẳng. Ngay như nói được hoa trời rơi loạn xạ, ngoan thạch gật đầu, tính lại lắm hư chẳng như ít thật. Hãy nói thế nào là việc ít thật?” Ngưng giây lát, Sư bảo: “Ðông qua (bí đao) ngay thẳng mực, trái bầu cong như cung”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Mưa xuân nho nhỏ muôn sự đều thích nghi, mầm lúa nẩy tươi rau lá được thời. Nếu A-nan chấp tay, Ca-diếp cũng nhăn mày. Ngay như trên hội Linh sơn nắm hoa mỉm cười, tính lại còn giẫm trải lìa nhỏ nhiệm, tranh tợ ba nhà trong thôn lão ông cày sâu trồng cạn, mỗi tự biết thời vụ. Có việc ngay trước mặt bèn nói, ai quản máy mắt nhướng mày. Lại có một số việc kỳ đặc. Sau cùng một trứ lại phải biết”. Sư bèn đánh cây phất trần một cái và xuống khỏi tòa. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Rộng tìm văn nghĩa, cầu hình trong gương, nghĩ niệm quán không, vốc trăng trong nước, riêng truyền tâm ấn đặc đất lắm mối. Ðức Sơn, Lâm Tế uổng dùng công phu, Thạch Củng, Tử Hồ vụt thành đặc đất. Nếu là Bảo ninh đây thì tất cả chẳng là gì, chỉ tự tùy duyên ăn uống, hết thảy tầm thường trốn sâu mây trắng, cam chịu làm kẻ vô học. Dám hỏi cùng các người, cuối cùng Bảo Ninh tìm gì để báo đáp bốn ân ba cõi?” Ngưng giây lát, Sư bảo: “Người buồn chẳng đến người buồn nói, nói đến người buồn buồn giết người”. Ðến lúc Sư thị tịch, trà tỳ có rốt cùng chẳng rã hoại, nhặt được hai viên Xá-lợi năm sắc, dựng tháp tôn thờ tại phía hữu đài Vũ hoa.