0-TS Tuệ Lâm Ðức Tốn

30. Thiền sư Ðức Tốn ở Tuệ lâm. Thiền sư Ðức Tốn - Phật Ðà ở Tuệ lâm tại Ðông kinh, vốn người dòng họ Dương ở Hầu quan, Phước châu. Thủa thiếu thời, Sư tập học Nho giáo, thông minh quảng bác, tiếng tăng vang vọng, bỗng nhiên nhàm chán trần tục rối ren, phát chí cầu đạo, bèn đến nương tựa Thượng nhân Tuệ Chiếu ở chùa Thiên ninh tại Ðông kinh mà xuất gia. Sau khi khảo xét kinh pháp mà được độ, Sư bèn đến dự tham phỏng hỏi khắp các vị Thiện tri thức, đến nơi pháp tịch của Thiền sư Tuệ Nam, gieo cơ khai ngộ, qua thời gian dài lâu làm thị giả, Sư lại vân du đến các pháp tịch. Rồi, mới đầu ra hoằng hóa Sư đến ở Tịnh độ tại Phần dương, tiếp dời đến ở Bạch vân tại Thái nguyên. Sư thường ngồi chẳng nằm, các hàng Tăng tục rất mực kính phục, mãi đến lúc tuổi tác càng cao, đạo phong Sư càng bền chắc. Sư bèn vâng phụng sắc chiếu đến ở Tuệ lâm. Ngày khai đường giảng pháp, vua Triết Tông (Triệu Húc 1068-1101) thời Bắc Tống, sai Trung sứ ban tặng Sư hương. Lên pháp tòa, sau khi hỏi đáp xong, Sư mới bảo: “Truyền trì việc này đâu thể khua môi múa lưỡi, rong ruỗi ngôn từ bén nhọn mà có thể bàn nghị. Nhưng ở trong cửa phương tiện, việc không hai hướng. Cho nên Bồ-tát Văn Thù lấy vô trú làm gốc, Tổ sư Tào Khê lấy vô niệm làm tông. Tông của vô niệm là tông của muôn pháp, gốc của vô trú là gốc của muôn pháp. Chúng sinh bỏ gốc thoe ngọn trái giác hợp trần. Một khi mất nguồn ấy, mê mà chẳng lại, nên Tổ sư Ðạt-ma từ Tây vức lại , chẳng lập văn tự đặc biệt đề xướng tông thừa, chỉ dạy các người thấy rõ tự tánh cùng Phật đồng thọ, thôi hết thì Bồ-đề chẳng từ người khác mà đắc. Ðức Phật dạy: “Ta ở nơi Ðức Phật Nhiên Ðăng không một pháp khả đắc, Ðức Phật Nhiên Ðăng mới vì thọ ký cho ta. Nếu có một pháp khả đắc, thì Phật Nhiên Ðăng chẳng vì thọ ký cho ta vậy”. Cử xướng như vậy còn là Hóa môn. Hãy nói một câu chẳng rơi lạc Hóa môn làm sao sống? Nói. Ðông không tháng chạp lạnh xuống xem”. Sư lại bảo: “Các Nhân giả đạo không ẩn hiển, gặp duyên tức tông, pháp không đến đi, nhân thời mà hội. Nếu duyên thời mà chưa hội, tuy có Phật tổ cũng chẳng làm được gì. Hãy khôi phục bày trải chiếu tổ, tạo lập tùng lâm đâu thể chỉ mình chư Tăng mà có đủ khả năng? Hẳn phải nhờ sự hộ trợ của Quốc vương, đàn-việt, Phật nhật mới có thể dâng cao tỏa sáng. Từ xưa tại kinh thành chưa nghe là đạo, tiên đế mới dựng lập pháp tràng, thỉnh mời những bậc thuộc hàng cao lưu ở khắp nơi đồng làm việc lớn cùng một lúc, nên ngày nay đạo Phật mới hưng thạnh như vậy. Hoàng đế bệ hạ từ thiếu thời giẫm đạp cơ đồ lớn, sớm nghe diệu pháp, chẳng quên lời Ðức Phật căn dặn đinh ninh tiếp nối rạng ngời hương thơm xưa trước, bèn khiến mọi người ở chốn sơn dã được dự phần mạng của triều đình, tức đem mọi thiện lợi của sự khai đường giảng pháp này dâng lên cầu chúc Thánh thọ vô cương, cúi nguyện Thuấn nhật và Phật nhật đồng tỏa sáng, Nghiêu phong và Tổ phong đồng thổi mát, muôn nước không việc gì, thời cơ đang năm hưng thịnh, bốn biển yên lặng, mọi người hưởng vui phong hóa thái bình!” Ngừng đứng giây lát, Sư bảo: “Trân trọng!” Ðến lúc vua Triết Tông băng hà (1101), trong trăm ngày, Sư được triều đình phong tặng hiệu là “Phật Ðà Thiền sư”. Sau đó không bao lâu, Thái hậu cũng qua đời, Sư lại bị nhận sắc chiếu thỉnh mời vào nội cung, lên pháp tòa xiển dương Bát-nhã, triều đình ban tặng rất nồng hậu. Pháp đạo được nối dõi từ Thiền sư Tuệ Nam ở Hoàng long đến đây mới bắt đầu hưng thạnh tại chốn kinh đô. Sư thị tịch trong khoảng niên hiệu Ðại Quán (1107-1111) thời Bắc Tống.