0-TS Viên Thông Ðức Chỉ

1. Thiền sư Ðức Chỉ ở Viên thông. Thiền sư Ðức Chỉ ở Viên thông tại Giang châu. Sư vốn là con út của Kim Tử Từ Hoành Trung, gia đình nhiều đời ở tại Lịch dương. Sư có hai tròng mắt sắc màu xanh biếc thần quang bắn tóc người. Ðến mười tuổi, Sư con chưa biết chữ, phần nhiều thời gian chỉ ham thích ngủ. Thân phụ Sư trông thấy vậy rất mực xót thương. Kịp đến lúc thành đồng mạnh giỏi ghi nhớ hơn người, học văn có lắm lời kỳ đặc. Ðến tuổi hai mươi, Sư mộng thấy có vị dị Tăng trao cho bốn câu kệ, và có đem hình tượng Nam An kham chủ trao cho Sư, tức bên cạnh ghi viết kệ thông minh, từ đó Sư ghi nhớ không quên. Sau đó năm năm, Sư theo Kim Tử đi đường sông nước đến Tây lạc. Một đêm nọ bỗng đạo ngộ liền làm vài bài kệ, trong đó có bài viết rằng: “Chẳng nhân câu lời chẳng nhân người Chẳng nhân vật sắc chẳng nhân tiếng Nửa đêm gọi đèn vừa đến gối Bỗng nhiên trong đó đã sáng trời”. Và Sư thường ngâm ca tự nhiên, mọi người chẳng lường biết ra làm sao. Và Sư mới dốc lòng mong cầu xuất gia. Thân phụ chẳng hứa thuận, muốn đem quan nghiệp trao truyền cho Sư. Sư thưa: “Con mới sắp thoát lưới đời, chẳng đắm trước ba cõi, há lại găm đầu vào trong danh lợi ư? Xin cha đời trao cho anh Giác”. Thế rồi, Sư bèn xuất gia, thọ giới Cụ túc. Sau đó không bao lâu, tiếngtăm vang vọng khắp chốn kinh đô. Mùa xuân năm Tuyên Hòa thứ ba (1121) thời Tống, vua Huy Tông (Triệu Cát) ban sắc phong tặng Sư hiệu là “Chân Tế”. Và giúp đỡ mời Sư đến ở Viên thông. Có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Hai mươi năm trước, hai con mắt của sơn Tăng trọn mù lòa không trông thấy gì, chỉ được nghe mọi người nói năng, trên trời xanh có vầng nhật luôn lớn soi chiếu cả ba ngàn Ðại thiên thế giới, không nơi nào chẳng cùng khắp, trú thê muôn mối trọn chẳng thể thấy. Hai mươi năm sau mắt sáng dần mở, lại gặp sắc trời liền râm, mây nồng loạn giăng, quán sát bốn phương, suy cùng trên dưới. Lúc thấy mây đi bèn từ nơi đi mà lường tính. Khi thấy mây dừng, bèn tại nơi dừng lập cái hang hóc. Chánh như là ở giữa đời bỗng gặp gã tài giỏi biết nhiều. Hỏi. Nói: “Chẳng là muốn thấy Nhật luân ư? Sao chẳng hướng đỉnh núi cao mà lên đi?” Sơn Tăng liền trưng bày hỏi kia là: “Nơi nào là trên đỉnh núi cao?” Kia bảo: “Nơi bụi hồng chẳng đến”. Các Nhân giả hãy khéo giữ cái tin tức đích xác, có hiểu chăng? Nằm dài trông sàn giường Phật-đà-da”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Ðêm qua, lão Cù-đàm mặt vàng đem ba ngàn Ðại thiên thế giới lại trong một miếng nuốt hết, như người uống nước nóng ấm, dấu vết chẳng lưu lại, ứng thời tiêu tan. Ngay lúc ấy chư vị Ðại Bồ-tát, văn, Lahán và hết thảy chúng sinh thảy đều chẳng hay chẳng biết, chỉ có Văn Thù và Phổ Hiền liếc mắt nhìn thấy, tuy nhiên, được thấy xa xa dạt mờ chỉ tợ hướng vào trong biển lớn trồi đầu sụp đầu. Các người hãy nói là cái tin tức gì? Nếu kiểm điểm được phá ra thì hứa cho các người trên cửa đảnh mỗi mỗi đều có đủ một mắt sáng”. Ðến lúc Sư thị tịch, trà tỳ, hơi khói bay đến đâu thảy đều thành Xá-lợi. Dựng tháp tại núi Tư không, phần táng sắp đá gò.