|
Additional Info
Thiền Sư Kim Liên Tịch Truyền
(1745 - 1816)
Đại sư Tịch Truyền Kim Liên quê ở thôn Trình Viên, huyện Thượng Phước, phủ Thường Tín, Sơn Nam (nay thuộc tỉnh Hà Tây), xuất gia từ nhỏ ở chùa Vân Trai. Khi lớn lên, đến xin thế độ với Hòa thượng Hải Quýnh Từ Phong ở chùa Liên Hoa (Liên Tông), sư tu học siêng năng, nghiêm trì giới hạnh, thể hiện tâm tù bi.
Năm Bính Tý, niên hiệu Gia Long thứ 15 (1816), Đại sư Tịch Truyền Kim Liên gọi trưởng tử là Chiếu Khoan Tường Quang đến phó chúc kệ rằng:
Tâm vi thiên địa tiên
Thân vi thiên địa hậu
Thân tâm thiên địa nội
Tuần hoàn vô cùng dĩ.
Hòa thượng Thích Thanh Từ dịch:
Tâm là trước trời đất
Thân là sau trời đất
Thân tâm trong đất trời
Tuần hoàn không cùng tận.
Nói xong, Đại sư Kim Liên ngồi an nhiên viên tịch, thọ 70 tuổi, (như vậy, Đại sư sinh vào năm Ất Sửu 1745). Đồ chúng hỏa táng, xây tháp Thờ.
---o0o---
Hai vị thiền sư Tịch Truyền, Chiếu Khoan chùa Văn Trai - Hà Nội
Vừa qua, khi về viếng thăm chùa Văn Trai (Báo Ân Tự 報恩寺), thôn Văn Trai xã Văn Phú, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, chúng tôi được vị sư trụ trì cho tham khảo nguồn tư liệu nhà chùa[1]. Thông qua các văn bia còn xót lại, chúng tôi được biết chùa ra đời rất sớm, niên đại cũng không rõ ràng.
Chỉ biết được lần trùng hưng năm Bảo Thái triều Lê do phu nhân của Gia Quận Công đúng ra lo liệu. Đợt trùng tu này, hầu hết các công trình như thượng điện, tiền đường, hành lang, gác chuông, tam quan đều được tu sửa. Do có công như thế, hai vợ chồng Gia quận công được nhân dân địa phương bầu hậu thờ tại chùa. Lúc này không thấy ghi lại vị tăng sĩ trụ trì.
Hiện vườn chùa còn có mấy ngôi tháp, đáng chú ý là tháp Kim Liên và tháp Tường Quang, các ngôi tháp còn lại không biết tên và dùng để thờ vị nào. Lần theo con chữ trong văn bia tháp, chúng tôi mới nhận ra hai ngôi tháp thờ hai vị thiền sư đã được Kế đăng lục ghi chép lại hành trạng. Đây là dịp để chúng ta thẩm định lại sách và xác định rõ địa danh thời xưa được sách ghi chép. Xác định được vai trò của hai thiền sư trong công việc phát triển tông môn, xây dựng đạo tràng.
Ngôi tháp Kim Liên chỉ còn lại rất nhỏ, một tầng, biển đá đề “Kim Liên Tháp”. Văn bia ghi lại như sau: “Nam mô Kim Liên tháp Từ tâm hiếu hạnh phúc tuệ trang nghiêm chân tính tỳ kheo Tịch Truyền Nghiễm Nghiễm trí đức thiền sư hóa thân thiền tọa hạ”[2]. Theo Kế Đăng Lục ghi lại tiểu sư thiền sư như sau: “Đại sư Kim Liên Tịch Truyền, tổ đời thứ 78 thuộc kế đăng Hà Nội người Trình Viên, Thượng Phúc, trụ trì chùa Vân Trai. Ngài đi tu từ nhỏ, một hôm đến chùa Liên Tôn, đảnh lễ hòa thượng Từ Phong Hải Quýnh[3] cầu xin tế độ. Ngài là người từ bi đức hạnh, nghiêm trì giới luật, mỗi ngày 3 lần hành đạo lễ tụng. Sư thọ 70 tuổi thì cáo bệnh, bảo thượng thủ Tường Quang rằng: “Số đời ta như vậy”, ngày đó quay mặt về tây mà hóa. Các học trò thiêu thi hài, xây tháp, tạo tượng thờ phụng. khi ấy là năm Gia Long 15 (Bính Tý) (1816), phó chúc kệ rằng:
Tâm là phần có trước trời đất,
Thân là phần có sau trời đất.
Thân tâm trong trời đất,
Xoay vần liên tục thôi”[4].
Chúng ta có thể bổ sung tư liệu thiền sư thời Tây sơn. Theo Xuất gia Sa Di Quốc Âm Thập Giới ở phần cuối ghi lại tên người giám san như sau: “Kim Sơn quán tỳ kheo Tịch Truyền Nghiễm Nghiễm giám san, đệ tử sa di tự Chiếu Khoan Hạo Hạo trùng san”[5]. Vào đời Cảnh Thịnh, thiền sư Tịch Truyền đã từng trụ trì quán Kim Sơn. Hiện chúng tôi vẫn không biết quán Kim Sơn ở địa điểm nào. Có thể nằm trên địa bàn huyện Thường Tín bây giờ, gần chùa Hội và Vân Trai chăng? Do đó mà có một số thư tịch cho ngài có hiệu là Kim Sơn. Sư chính là vị đại đệ tử truyền pháp của thiền sư Hải Quýnh chùa Liên Tông, nhiều người lầm tưởng thiền sư trụ trì chùa Liên Phái. Tuy chỉ giữ chức trưởng sơn môn nhưng sư lại trụ trì chùa Hội, Vân Trai, Kim Sơn mà không kế đăng Liên Phái. Chùa Liên Phái theo các tư liệu cho biết sư đệ là thiền sư Tịch Thị trụ trì. Sư Tịch Thị vẫn còn tháp Chân Như thờ thiền sư sau chùa.
Ngô Quốc Trưởng
(Đã đăng trong Tạp chí Nghiên cứu Phật học, số 2 năm 2010, tr. 31-32, có bổ sung một số thông tin)
[1] Nhân đây, chúng tôi cám ơn Đại đức Nguyên Thiệp, trụ trì chùa đã tạo điều kiện giúp đỡ.
[2] Thác bản của chúng tôi. Chùa Hội (Sùng Phúc Tự) cũng ở Thường Tín có bia tháp ghi giống như vậy. Theo “Sùng Phúc Cúng Tổ Khoa” có ghi lại tên thiền sư. Như thế, thiền sư Tịch Truyền cũng trụ trì chùa Hội.
[3] Từ Phong Hải Quýnh (1728-1811), họ Nguyễn, người làng Nghiêm Xá, Quế Võ, Bắc Ninh. Năm 16 tuổi, ngài xuất gia với tổ Bảo Sơn Tính Thược, chùa Liên Phái. Ngài có nhiều đệ tử, mở mang thiền phái Liên tông. Ngài từng trụ trì các chùa như Liên Tông, Phúc Thung, Sùng Phúc (chùa Hội), Nghiêm Xá (chùa Hồng Ân).
[4] Như Sơn, Kế Đăng Lục, bản in năm 1907, Chùa Nguyệt Quang, Đông Khê trùng khắc, tờ 50b.
[5] Như Trừng diễn nôm, Xuất Gia Sa Di Quốc Âm Thập Giới, chùa Sùng Phúc tàng bản, in năm Cảnh Thịnh 5, văn bản lưu tại Viện Nghiên Cứu Hán Nôm, kí hiệu AB. 366.
|
