|
Additional Info
Thiền Sư Ma Cốc Bảo Triệt
Pháp tự đời thứ hai của Nam Nhạc Hoài Nhượng
Pháp tự của Mã Tổ Đạo Nhất
(麻谷寳徹, Māgǔ bǎochè, Mayoku Hōtetsu, ?-?). Thiền sư Bảo Triệt sống dưới thời nhà Đường, nguyên quán cũng như họ không rõ. Sau khi xuất gia, Sư đến tham bái Mã Tổ Đạo Nhất (馬祖道一) và kế thừa dòng pháp của vị nầy. Sau Sư đến trú tại Ma Cốc Sơn (麻谷山, cũng gọi núi Ma Dục), Bồ Châu (蒲州, Tỉnh Sơn Tây) và cử xướng Thiền phong của mình. Sư có giao du với Đơn Hà Thiên Nhiên (丹霞天然), môn hạ của Thạch Đầu Hy Thiên (石頭希遷).
Ngày nọ, sư đang đi theo hầu Mã Tổ, hỏi:
- Thế nào là Đại Niết-bàn ?
Tổ nói:
- Gấp.
Sư nói:
- Gấp cái gì ?
Tổ nói:
- Xem nước.
*
Sư cùng Nam Tuyền, Qui Tông đến yết kiến Cảnh Sơn, đi đường gặp một bà già, sư hỏi:
- Cảnh Sơn đi đường nào bà?
Bà già đáp:
- Đi thẳng.
Sư hỏi:
- Đầu trước nước sâu qua được chăng?
Bà già nói:
- Chẳng ướt gót chân.
Sư nói:
- Bờ trên lúa trúng tươi tốt, bờ dưới lúa thất ruộng khô.
Bà già nói:
- Thảy bị cua ăn hết.
Sư nói:
- Nếp thơm ngon.
Bà già nói:
- Hết mùi hơi.
Sư hỏi:
- Bà ở chỗ nào?
Bà già nói:
- Ngay trong đây.
Ba người đồng vào quán ngồi. Bà già nấu một bình trà, bưng ba chén chung đến hỏi:
- Hòa Thượng có thần thông thì uống trà?
Ba người nhìn nhau chưa nói câu nào. Bà già liền bảo:
- Xem kẻ già nầy trình thần thông đây.
Nói xong bà cầm chung nghiêng bình rót trà, rồi đi
*
Sư cùng Đan Hà đang dạo núi, thấy cá lội trong nước bèn lấy tay chỉ. Đan Hà nói:
- Thiên Nhiên ! Thiên Nhiên !
Qua ngày hôm sau sư hỏi Đan Hà:
- Ngày hôm qua ý ấy thế nào ?
Đan Hà bèn rướn người làm dạng như nằm. Sư nói:
- Trời xanh!
*
Lại lần khác sư cùng Đan Hà đi đến núi Ma Cốc. Sư nói:
- Mỗ đây sẽ trụ trong này đấy.
Đan Hà nói:
- Trụ thì đồng ý thôi, nhưng có còn cái kia không ?
Sư nói:
- Tạm biệt.
*
Có tăng hỏi:
- Mười hai phần giáo mỗ đây không nghi, nhưng thế nào là chỉ ý Tổ sư từ Tây lại ?
Sư bèn đứng lên, dùng gậy quơ một vòng quanh mình, kiểng một chân lên hỏi:
- Lãnh hội không ?
Tăng không lời đối đáp. Sư bèn đánh.
*
Có tăng hỏi:
- Thế nào là đại ý Phật pháp ?
Sư lặng thinh. Ông tăng ấy lại hỏi Thạch Sương:
- Ý ấy thế nào ?
Thạch Sương đáp:
- Chủ nhân cần quyền mang lụy, xà-lê quến nước, ủng sình.
*
Đam Nguyên hỏi:
- Quan Âm mười hai mặt là phàm hay là Thánh ?
Sư đáp:
- Là Thánh.
Đam Nguyên liền tát sư một bạt tai. Sư nói:
- Biết ông không tới cảnh giới đó.
---o0o---
Công Án
1) Phong Tính Thường Trụ: Công án nói về cơ duyên vấn đáp giữa Thiền sư Ma Cốc Bảo triệt và một vị Tăng về pháp không sinh diệt không biến thiên gọi là thường trụ. Theo Cảnh Đức Truyền Đăng Lục, quyển VII, một hôm, có một vị Tăng hỏi Thiền sư Ma Cốc Bảo Triệt:
- Tính gió cùng khắp mọi nơi, tại sao Hòa Thượng lại dùng quạt?
Ma Cốc Bảo Triệt đáp:
- Ông chỉ biết tính gió thường trụ mà không thật sự biết nghĩa của 'Thường trụ
2) Ma Cốc Thủ Trượng Nhiễu Thiền Sàng: Công án nói về cơ duyên vấn đáp về việc Thiền sư Chương Kính Hoài Huy và Ma Cốc Bảo triệt. Theo Truyền Đăng Lục, quyển VII, một hôm, Ma Cốc chống gậy đến Chương Kính, đi nhiễu giường thiền ba vòng, dộng tích trượng một cái, đứng nghiễm nhiên. Chương Kính nói:
- Phải! Phải! (Tuyết Đậu trước ngữ: "Lầm!"). Ma Cốc lại đi đến chỗ Nam Tuyền, đi nhiễu giường thiền ba vòng, dộng tích trượng một cái, đứng nghiễm nhiên. Nam Tuyền nói:
- Chẳng phải! Chẳng phải! (Tuyết Đậu trước ngữ: "Lầm!"). Ma Cốc nói:
- Chương Kính nói phải, tại sao Hòa Thượng nói chẳng phải?
Nam Tuyền nói:
- Chương Kính tức phải phải, ông chẳng phải, đây là bị sức gió xoay chuyển, rốt cuộc thành bại hoại
|
