|
Additional Info
Thiền Sư Phần Châu Vô Nghiệp
Pháp tự đời thứ hai của Nam Nhạc Hoài Nhượng
Pháp tự của Mã Tổ Đạo Nhất
無業, Mugō, (760-821): Thiền sư Vô Nghiệp ở Phần Châu, họ Đỗ (杜), người Thượng Lạc (上洛) Thương Châu (商 州,huyện Thương - Tỉnh Thiểm Tây). Trước kia mẹ là Lý thị nghe trên không trung nói: “Cho ở nhờ được không ?”. Bà bèn thức giấc, cảm thấy có mang. Đêm sanh sư hào quang chiếu sáng cả nhà. Lúc tuổi còn thơ, khi đi sư nhìn thẳng, lúc ngồi thì kiết già. Lúc 9 tuổi, theo thiền sư Chí Bổn (志本) chùa Khai Nguyên (開元寺) thọ kinh Đại thừa. Từ năm hạnh trở xuống là đọc theo không sót. Mười hai tuổi xuống tóc, hai mươi tuổi thọ giới cụ túc, nơi luật sư U (幽 律 師) ở Nhượng Châu (襄 州, Tỉnh Hồ Bắc), tập sớ Tứ Phần Luật. Vừa nghe dứt quyển là có thể phu diễn lại liền, thường giảng đại bộ Niết-bàn cho chúng tăng, mùa đông hay hè đều không phế dứt. Sau nghe Thiền môn của Tổ Đạo Nhất (馬祖道一) ở Hồng Châu (洪州, Tỉnh Giang Tây) hưng thạnh, sư đến chiêm lễ. Mã Tổ nhìn trạng mạo kỳ lạ cùng tiếng nói như chuông của sư, bèn nói:
- Phật đường vòi vọi, tiếc bên trong không có Phật.
Sư quỳ lạy hỏi:
- Văn học ba thừa thô thiển hiểu cùng tận chỉ ý. Thường nghe trong Thiền môn “Tâm ấy là Phật” thật chưa hiểu được.
Mã Tổ nói:
- Chính cái tâm chưa hiểu là đúng đấy, lại cũng không có vật gì khác.
Sư lại hỏi:
- Thế nào là tâm ấn mật truyền của Tổ sư từ Tây lại ?
Tổ nói:
- Đại đức chính đang náo loạn. Tạm lui ra lúc khác hãy lại.
Sư vừa lui ra, Tổ gọi giật lại:
- Đại đức !
Sư quay đầu lại, Tổ nói:
- Là cái gì ?
Sư liền lãnh ngộ lễ bái. Tổ nói:
- Gã ngu độn này, lễ bái làm gì ?
Đắc pháp rồi, sau đó sư đến Tào Khê lễ bái tháp Lục Tổ cùng tham tầm Thánh tích khắp Lư Nhạc, Thiên Thai, từ Lạc đến Ung dừng nghỉ tại chùa Tây Minh. vị Tăng chúng đều thỉnh cầu đảm nhận địa vị Lưỡng Nhai Đại Đức ,sư nói:
- Ta nguyên không có chí này.
Sau sư đến vùng Thượng Đảng, Tiết độ sứ Lý Bảo Chân trọng sư danh tiếng và đức hạnh, ngày đêm chiêm phụng. Sư thường có vẻ ái ngại nói với mọi người:
- Ta vốn tránh né cảnh ồn ào đông đúc của thượng quốc. Nay lại làm phiền quân hầu tiếp đãi, đó là tâm ta sao !
Bèn đến núi Bảo Phúc Miên Thượng. Không bao lâu sau lại đến chùa Kim Các, duyệt lại kinh đại tạng trong 8 năm là xong hết. Lại xuôi nam đến Tây Hà. Thứ sử Đổng Thúc Triền thỉnh sư trụ Khai Nguyên Tự (開 元 寺) vùng Phần Châu (汾 州, Tỉnh Sơn Tây). Sư nói:
- Ta duyên phận tại đây thôi.
Đó rồi sư rưới đại pháp vũ trong 20 năm, tăng tục ở hai vùng Tính châu và phần Châu không ai là chẳng hưởng hóa. Phàm học giả nêu câu hỏi sư phần nhiều đều đáp rằng:
- Đừng vọng tưởng.
*
Sư dạy chúng:
- Chư Phật chưa từng ra đời, cũng không có một pháp dạy người, chỉ tùy bệnh cho thuốc nên có mười hai phần giáo, như lấy chuối ngọt nhét thuốc đắng vào, cốt gột sạch gốc nghiệp cho các ngươi.
Những vị cổ đức xưa, sau khi hội được ý chỉ, bèn cất am tranh hoặc ở thất đá, nấu cơm bằng lò bễ, như vậy trải hơn hai, ba mươi năm, danh lợi không bận lòng, tiền của chẳng phiền nghĩ, quên cả người đời, ở ẩn chốn núi rừng, vua chúa mời chẳng đến, chư hầu thỉnh cũng chẳng đi. Đâu như chúng ta ngày nay, tham danh mến lợi, chìm đắm trong bụi đời, như bọn con buôn.
Bồ-tát học Bát-nhã không được khinh mạn, như đi trên băng, như chạy trên kiếm bén. Khi lâm chung một mảy tình phàm lượng thánh chưa sạch, chút bụi tư niệm chưa quên liền tùy niệm thọ sanh, thọ thân năm ấm nặng hay nhẹ, đến trong thai lừa bụng ngựa, hoặc gá sanh trong địa ngục chịu vạc dầu sôi, đồng cháy quấn mình. Từ trước những ghi nhớ nghĩ tưởng, hiểu biết trí tuệ thảy đều một thời mất hết. Sau đó lại sanh làm trùng, kiến, làm muỗi mòng. Tuy là nhân lành mà mắc quả dữ, lại mong điều gì?
Huynh đệ! chỉ vì tham dục thành tánh nên hai mươi lăm cõi ràng buộc chân mình, không biết chừng nào xong xuôi. Tổ sư xem chúng sanh cõi này (Trung Hoa) có căn tánh Đại thừa nên chỉ truyền tâm ấn để dạy mê tình. Người được đó chẳng chọn phàm thánh, ngu hay trí, vả lại nhiều rỗng, không bằng ít thật. Kẻ đại trượng phu hiện nay thẳng đó liền hết sạch, chóng dứt muôn duyên, vượt khỏi dòng sanh tử, ra ngoài tánh cách tầm thường. Linh quang riêng chiếu, vật không thể buộc, vòi vọi rỡ rỡ riêng đi trong tam giới. Đâu chỉ thân cao trượng sáu vàng ròng chói sáng, cổ đeo vòng bóng, tướng lưỡi rộng dài. “Nếu lấy sắc thấy ta là hành đạo tà”. Dù có quyến thuộc, chẳng cầu mà tự được, quả đất núi sông chẳng ngại mắt sáng, được đại tổng trì, một nghe ngàn ngộ, trọn chẳng cần giá trị bằng bữa ăn.
Các ngươi nếu chẳng như thế, Tổ sư đến cõi này chẳng phải thường, có tổn mà có ích. Có ích là trong ngàn người chọn lọc được một người, nửa người là pháp khí. Có tổn, như đoạn trước đã nói. Theo kinh điển ba thừa tu hành chẳng ngại được tứ quả tam hiền, có phần tiến tu. Sở dĩ tiên đức nói: “Liễu tức nghiệp chướng xưa nay không, chưa liễu trở lại đền nợ trước.”
*
Đường Hiến Tông nhiều lần sai sứ triệu vời, Sư đều nêu cớ bịnh mà từ chối không đến. Kịp đến khi Mục Tông lên ngôi muốn chiêm lễ sư, bèn sai hai hàng tăng lục đem chiếu nghinh thỉnh. Tới chỗ sư, tăng lục tác lễ nói:
- Phen này hoàng thượng ân chỉ không như lúc thường. Nguyện Hòa thượng thuận lòng trời, không nên nói bệnh nữa.
Sư mỉm cười nói:
- Bần đạo có đức độ gì mà làm phiền đến nhà vua. Xin cứ đi trước, ta theo đường riêng mà đi sau.
Bèn tắm rửa, cạo tóc, tới nửa đêm nói với chúng đệ tử Huệ Âm rằng:
- Tánh kiến văn giác tri của các ông, thọ cùng thái hư, không sanh không diệt. Tất cả mọi cảnh giới bổn tự rỗng lặng, không có một pháp nào có thể đắc. Người mê không hiểu, liền bị cảnh hoặc. Một khi đã bị cảnh hoặc thì lưu chuyển không cùng. Các ông nên biết tâm tánh đều tự có cả, không phải do tạo tác, như kim cương không thể phá hoại được.
Tất cả mọi pháp như ảnh, như tiếng, không có chi thật. Cho nên Kinh nói: “Duy chỉ có một sự thật, hai tức không thật”. Thường hiểu tất cả là không, chẳng có một vật nào đương tình, ấy là chỗ dụng tâm của chư Phật, các ông nên cố gắng mà thi hành.
Nói xong ngồi kiết già mà qua đời. Trong ngày trà tỳ, mây lành năm màu, hương thơm bao phủ. Xá-lợi thu hoạch được, sáng láng như châu ngọc. Chúng đệ tử trữ trong kim quan, đến năm thứ ba niên hiệu Trường Khánh (長慶), ngày 21 tháng chạp, chôn vào tháp đá. Sư thọ 62 tuổi, thọ lạp 42, sắc thụy Đại Đạt Quốc Sư, tháp hiệu Trừng Nguyên (大達國師).
|
