0-TS Pháp Vân Pháp Tú

2. Thiền sư Pháp Tú ở Pháp vân. Thiền sư Pháp Tú - Viên thông ở chùa Pháp vân tại Ðông kinh, vốn người dòng họ Tân ở Lũng thành thuộc Tần châu. Thân mẫu mộng thấy có vị Lão Tăng đến dừng nghỉ qua đêm, đến lúc tỉnh giấc bèn mang thai. Trước đó có vị Lão Tăng ở núi Mạch Tích cũng Hòa thượng Lỗ ở chùa Ứng càn làm bạn hiền lành, thường muốn theo Hòa thượng Lỗ du phương, sau khi đã dùng du phương rồi, Lão Tăng tiếp nói: “Ngày sau nên đến tìm tôi ở dưới ngọn núi Thiết tràng trước bờ Trúc phô”. Về sau, Hòa thượng Lỗ nghe nơi đó có trẻ nhỏ mới chào đời liền sang trông xem. Vừa gặp trẻ nhỏ liền mỉm cười, đến năm ba tuổi, muốn theo Hòa thượng Lỗ trở về, bèn lấy dòng họ Lỗ. Ðến năm mười chín tuổi, khảo xét kinh pháp, thọ giới Cụ túc xong, Sư cố gắng chí nương tựa giảng tịch, tập học các kinh Viên Giác, Hoa Nghiêm, khéo thâm nhập tinh nghĩa. Nhân nghe pháp tịch của Thiền sư Hoài ở chùa Thiết Phật tại vô vi quân rất hưng thạnh, Sư bèn thẳng đến tham yết. Thiền sư Hoài hỏi: “Tòa chủ giảng kinh gì?” Sư đáp: “Kinh Hoa Nghiêm”. Lại hỏi: “Kinh Hoa Nghiêm lấy gì làm Tông?” Sư đáp: “Lấy Phật giáo làm Tông”. Lại hỏi: “Pháp giới lấy gì làm Tông?” Sư đáp: “Lấy tâm làm Tông”. Lại hỏi: “Tâm lấy gì làm Tông?” Sư im lặng không trả lời. Thiền sư Hoài bảo: “Mảy may có sai, trời đất cách biệt. Ông nên tự khán sẽ có phát sáng”. Về sau, nghe một vị Tăng nêu cử về Bạch Triệu tham hỏi Báo Từ là: “Lúc tình chưa sinh thì thế nào?” Báo Từ đáp: “Cách ngăn”. Bỗng nhiên Sư đại ngộ bèn đi thẳng vào phương trượng trình bày sở chứng. Thiền sư Hoài bảo: “Ông thật đáng là pháp khí! Tông của ta đây ngày sau do ông lưu hành hưng thạnh vậy”. Mới đầu, Sư đến ở Long thư, Tứ viện, sau có sắc chiếu mời đến ở Pháp vân tại Trường lô và làm Thỉ tổ. Ðến lúc vua Thần Tông (Triệu Húc 1068-1086) băng hà, có sắc ban mời Sư đến trước Ngự thần giảng pháp, ban tặng Sư hiệu là “Viên Thông”. Có vị Tăng hỏi: “Chẳng lìa sinh tử mà đắc Niết-bàn, chẳng ra ngoài cảnh giới ma mà vào cảnh giới Phật. Lý ấy như thế nào?” Sư đáp: “Ðất đỏ bôi thoa trâu mẹ”. Vị Tăng ấy thưa: “Cảm tạ Sư giải đáp câu thoại!” Sư hỏi: “Câu thoại đầu ngươi nói gì?” Vị Tăng ấy phỏng nghĩ bàn, Sư bèn hét mắng. Lại hỏi: “Tháng hai tháng ba mùa xuân, muôn vật đều nảy mầm, chưa xét rõ nói mầm ấy có tăng trưởng không?” Sư bảo: “Tự ở nhà khán lấy”. Lại hỏi: “Chẳng tiện là nơi chỉ bày ư?” Sư bảo: “Cây chuối cao ít nhiều”. Vị Tăng ấy nói: “Lửa đồng hoang thiêu đốt chẳng hết, gió xuân thổi đến sinh trưởng”. Sư bảo: “Cái đó là đáy của Bạch Công, Ðáy Ông làm sao sống?” Lại nói: “Hãy đợi thời gian khác”. Sư bảo: “Xem thấy ông nói không ra”. Có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Trông nhìn gió xoay chuyển buồm là theo gợn đuổi sóng. Chuyển dứt các dòng, chưa khỏi rò rỉ như trước, lường tài năng bổ nhiệm chức vụ, sao vượt ngắn dài. Mua khăn cùng đầu khó được vừa đẹp, ngay nhiều, trên chẳng thấy trời, dưới chẳng thấy đất, Ðông Tây chẳng rành, Nam Bắc chẳng phân, có nơi nào dùng. Nhậm lấy thì thuần thép đánh đến sinh sắt đúc thành cũng phải đầu trán toát mồ hôi. Tất cả chẳng là gì làm thương lượng?” Ngừng giây lát, Sư bảo: “Lồng son mảnh mảnh ai được biết, cười giết Hoàng Mai con Thạch Nữ”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Sơn Tăng chẳng hiểu khéo nói, Ðại để ứng với thời tiết, cùng kêu uống bát trà nóng, cũng không bí quyết huyền diệu của Tổ sư. Thiền nhân nếu cũng chưa cùng ngầm đạp dính, quả cân cứng tợ sắt”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Mây thu nước thu núi xanh đầy mắt, trong đó sáng được ngàn chân muôn chân, hoặc là chưa như vậy thì Ðạo sĩ cưỡi ngược trâu. Tham”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Mưa tạnh nhỏ trông gió thổi cao cát chạy, đá nhổ cây kêu cành. Các người đều biết có. Hãy nói gió làm màu sắc gì? Nếu biết được thì hứa nhận các người đầy đủ mắt. Còn nếu không biết thì chớ quái lạ cùng lừa dối mù lòa. Tham”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Thiếu lâm chín năm ngồi lạnh, tức bị Thần Quang đến thăm phá. Ðến nay ngọc đá khó phân, chỉ được dây gai buộc trong giấy, có hiểu chăng? Người cười ta nhiều, người mỉm cười ta ít”. Lại có lúc lên giảng đường, Sư bảo: “Nhà nạp Tăng cao, chỉ kính bái Thích-ca, không bái Di-lặc chưa là bổn phận bên ngoài. Chỉ như nửa bài kệ thì mất thân, một câu ném vào lửa. Lại đồ họa cái gì?” Ngừng giây lát, Sư bảo: “Kia kia người ở núi, sao phải lại nói phá”. Ðến lúc Sư hiện tướng bệnh tật, bảo cùng đại chúng là: “Lão Tăng trú trì sáu nơi, có phiền các vị tri sự, thủ tòa, đại chúng. Nay lại bốn Ðại chẳng bền chắc gió lửa sắp tan. Mỗi vị hãy nên lấy Ðạo để tự an, chớ trái lời tôi căn dặn!” Và Sư bèn nói: “Lúc đến không vật, lúc đi không Ðông Tây Nam Bắc mọi sự đồng Sáu nơi trú trì không bổ ích”. Sư ngừng giây lát, Sa-môn Huệ Ðang là vị Giám tự đến thưa: “Sao Hòa thượng chẳng nói câu cuối?” Sư bảo: “Trân trọng! Trân trọng!” Nói xong, Sư liền thị tịch.