TS Phù Bôi

Hòa Thượng Phù Bôi
Pháp tự đời thứ hai của Nam Nhạc Hoài Nhượng
Pháp tự của Mã Tổ Đạo Nhất
Có Lăng Hành bà đến tham bái sư. Sư cùng Hành bà uống trà.
Hành bà hỏi:
- Câu nói rán hết sức mà không nói được, phân phó cho ai ?
Sư nói:
- Phù Bôi ta không có lời dư thừa ?
Hành bà nói:
- Mỗ đây không nói như thế.
Sư bèn đem lời hồi nãy hỏi Hành bà. Bà che mặt khóc nói:
- Trong cõi trời xanh lại thêm oan khổ.
Sư không lời đối đáp. Bà nói:
- Lời nói không biết lệch thẳng, lý không hiểu xiêng vẹo. Dạy người tức họa sanh vậy.
Sau có người thuật tự sự với Nam Tuyền. Nam Tuyền nói:
- Khổ thay Phù Bôi, bị lão bà xô gãy.
Về sau Hành bà nghe Nam Tuyền nói như thế, cười rằng:
- Vương lão sư do thiếu cơ quan đấy.
Có Thiền khách Trừng Nhất ở U Châu gặp Hành bà, bèn hỏi rằng:
- Làm sao mà Nam Tuyền nói như thế lại thiếu cơ quan vậy ?
Hành bà khóc nói:
- Bi thay, thống thay !
Thiền khách ngơ ngác không biết phải làm gì. Hành bà bèn hỏi:
- Lãnh hội không ?
Thiền khách chấp tay mà lui ra. Bà nói:
- Thiền khách như con hát chết tiệt đó nay nhiều như lúa, như mè vậy.
Sau đó Thiền khách Trừng Nhất thuật lại tự sự với Triệu Châu.
Triệu Châu nói:
- Ta mà gặp cái lão bà xấu xí đó sẽ hỏi cho đớ lưỡi.
Trừng Nhất hỏi Triệu Châu:
- Xin Hòa thượng hãy hỏi bà ta như thế nào ?
Triệu Châu dùng gậy đánh nói:
- Như gã con hát chết bằm này, không đánh còn đợi tới chừng nào ?
Nói đoạn đánh tiếp mấy gậy.
Hành bà lại nghe Triệu Châu nói thế bèn nói:
- Triệu Châu tự mình đáng ăn mấy gậy của lão bà đây.
Sau đó tăng thuật lại lời Hành bà cho Triệu Châu nghe. Triệu Châu khóc rằng:
- Bi thay, thống thay.
Hành bà nghe Triệu Châu có lời ấy bèn chấp tay khen rằng:
- Triệu Châu mắt phóng ánh sáng chiếu phá bốn thiên hạ.
Sau Triệu Châu sai tăng đến hỏi hành bà:
- Bà nói thế nào là mắt Triệu Châu ?
Bà bèn đưa nắm đấm lên. Triệu Châu nghe thế bèn làm một bài
tụng gởi Lăng Hành bà:
Đương cơ trực diện đề
Trực diện đương cơ tật
Báo nĩ Lăng hành bà
Khốc thanh hà đắc thất.
Tạm dịch:
Đương cơ ngay mặt nêu
Ngay mặt đương cơ nhanh
Báo cho Lăng hành bà
Tiếng khóc nào tranh cạnh.
Bà cũng dùng tụng thi đáp Triệu Châu:
Khốc thanh sư dĩ hiểu
Dĩ hiểu phục thùy tri
Đương thời Ma Kiệt Quốc
Kỷ táng mục tiền ky.
Tạm dịch:
Tiếng khóc sư đã rõ
Đã rõ mấy ai hay
Đương thời nước Ma Kiệt
Cơ trước mắt táng thay.
(GÓP Ý: Toàn bộ đoạn ngữ lục này nhân vật chủ giác là Lăng hành bà chớ không phải Thiền sư Phù Bôi. Theo thiển ý nên đổi tiêu đề là Lăng hành bà. Hành bà không phải tên người mà là thuật ngữ Thiền tông chỉ bà già tín phụng Phật giáo mà tu hành)