|
Additional Info
Thiền Sư Giác Bổn Minh Nam
Hay Sa Môn Thanh Nguyên
(? - ?)
Thiền sư Giác Bổn hay Viên Giác Bổn, hiệu Minh Nam, hay Sa môn Thanh Nguyên, là đệ tử của Hòa thượng Khoan Dực Đạo Nguyên (hay Sa môn Thanh Lãng Phổ Chiếu).
Năm Gia Long thứ 18 (1819), Thiền sư Thanh Nguyên vân du đến chùa Bích Động ở Ninh Bình, trụ trì chùa này là Thiền sư Thanh Đàm Minh Chánh nhờ sư viết bài tựa cho sách “Pháp Hoa Đề Cương” sư viết như sau:
“Tựa Tông chỉ đề cương kinh Diệu Pháp Liên Hoa”.
Một hôm, nhân khi vân du hoằng hóa, đặt bước đến viện Liêm Khê (chùa Bích Động), mừng rỡ gặp được Thiền sư Thanh Đàm, cùng nhau bàn luận vui vẻ. Sư Thanh Đàm bảo: “vừa mới biên soạn sách đề cương kinh Pháp Hoa chưa được phân nửa. Hồi hôm, nằm mộng thấy đức Bổn sư dường như về ân thọ cho, lại thấy rõ trên nửa tòa sen có Đức Phật Đa Bảo. Nay Tôn giả vừa đến đây, là ý của Phật khiến cho Ngài đến chứng minh đó vậy”.
Lúc đó, Thanh Nguyên tôi nửa mừng nửa sợ, cầm bản thảo nhuận sắc vừa biên xong, mới rõ tạng tánh hồ tâm Như Lai chói suốt. Tôi xin viết bài tựa này để chứng minh. Kệ rằng:
Đề cương ngọc trụ Diệu liên hoa
Năng sở ngô vi tích Biện Hòa
Nhị thập bát châu uyên giác hải
Đại thiên sa giới hội, tâm cơ
Năng nhân hòa thượng minh tương thọ
Đa Bảo Như Lai mật hộ gia
Khiển ngã tâm lai minh tá sứ
Tán dương Diệu pháp, tán liên hoa.
(Đề cương kinh báu Diệu Liên hoa
Chỉ bảo cho ta ngọc Biện Hòa,
Hai mươi tám phẩm từ biển giác
Đại thiên sa giới hội tâm cơ
Hòa thượng năng khấn thầm thọ ký
Như Lai Đa Bảo mật hộ gia,
Khiến rõ tâm ta sáng tỏ ngộ
Ngợi khen Diệu pháp lẫn Liên hoa).
Trộm nghe, kinh Pháp Hoa là một đại sự nhân duyên của chư Phật, là yếu môn của Bồ tát, là chân như bình đẳng của Như Lai, vì thương chúng sinh mà “khai thị ngộ nhập” (tri kiến Phật). Thường khi Chư Phật diễn nói không cần truyền trước, hằng ngày chúng sinhtu trì sẽ được thọ ký quả đương lai.
Diệu pháp là huyền vi khó vạch bày, mà cao lớn vời vợi, Liên Hoa là bông sen không nhiễm bùn nhơ, hương thơm ngào ngạt bao trùm pháp giới rộng lớn, các cõi của Như Lai nhiều như số bụi nhỏ cũng không bỏ sót, tròn sáng soi khắp Ta bà, Bát nhã, Bồ đề thảy đều đầy đủ. Chư Tổ tha thiết nghĩ đến chúng sinhmới dùng câu văn, ngôn ngữ để khai mở, chỉ bày, nếu không thì khác nào mò châu đáy biển, tìm ngọc núi cao.
Đến như Sa môn Thanh Đàm có duyên tham học từ trước, ngày nay may mắn gặp được chánh tông, Ngài nói theo phong cách tuyệt vời của cửa động đình giáo, nêu pháp vị thâm sâu mầu nhiệm của Tổ Đạo Nguyên.
Vào năm Đinh Mão (1807), Ngài theo Tổ sư ở chùa Nguyệt Quang, trong lòng mừng vui cùng kính tưởng như khó mà được gặp một vị Phật sống như thế, thật là cởi mở tấm lòng. Giữa một buổi trưa mặt nhựt rỡ ràng, Ngài sửa sang y phục, hình sắc nghiêm trang, trải tọa cụ trước Tổ, quỳ gối chắp tay bạch cùng Tổ sư Đạo Nguyên rằng: “Tâm không ở trong , không ở ngoài, cũng không ở giữa, vậy rốt ráo tâm ở chỗ nào?”. Tổ sư mỉm cười, xoa đầu ngài, liền chỉ bày tâm ấn và nói kệ rằng:
Tùy thời ứng dụng
Gặp vật thấy cơ
Tánh vốn như như
Trong ngoài nào mắc.
Lúc ấy, ngài Thanh Đàm vui mừng đảnh lễ tạ ân, hoát nhiên nắm được chìa khóa, chẳng còn ngại cửa đóng. Từ đó, Ngài chuyên tâm tinh tấn nghiên cứu Tam tạng kinh điển, tham cứu nhất thừa.
Phàm các kinh Diệu Pháp, Lăng Nghiêm, nếu có chỗ nào nghi ngờ liền đem thưa hỏi. Đến năm Canh Ngọ (1810), Ngài đăng đàn thọ giới Cụ túc, từng gõ cửa Tổ sư để được kiến tánh. Tổ sư lại mật ấn cho bài kệ:
Chân mày phóng quang đâu phải Phật
Gót chân mây phủ chớ bảo Tiên,
Hãy nên nuôi dưỡng trâu cường trắng
Hôm sớm quen cày đám ruộng mình.
Từ đó, Thanh Đàm càng thêm tinh tấn, tay không rời quyển kinh. Trải qua bốn mươi tám năm, từ năm Đinh Mão đến năm Đinh Tỵ, (1807 - 1857?), Ngài chống tích trượng đến Liêm Khê, tư duy bí tạng của cổ Phật, không tiếc rẻ với chúng sinhmà muốn cho tất cả đồng được vào tri kiến Phật, nên nói: “Tôi dầu được chút ít, đâu nên tiếc xẻn ư! Đề cương kinh Diệu pháp Liên Hoa này, nếu có chút ít công đức lành nào, chẳng dám dành riêng phần mình mà muốn cho hoa sen đồng mọc ở đầm trong, không tìm cầu bên ngoài mà khiến Diệu pháp chứa trong tấc đất. Trông mong hàng Thánh chúng đầy đủ mắt chân chánh như trong đây, lý sự được đi đôi, thì xin tất cả được Như Lai thọ ký. Đốt hương kính cẩn viết lời tựa này”. Kệ rằng:
Bích Thanh Đàm xuất diệu liên hương
Hoa mục chỉ tiêu tổng pháp cương
Minh Chánh nhất thừa khai tối giảng
Đạo trung tâm yếu thị hoằng dương
Quần phương hội ngộ viên tâm tịnh
Chúng đẳng đế quan nhập lý trường
Thanh tịnh liên hoa quang pháp giới
Tỳ lô tánh hải diễn chân thường.
Hòa thượng Nhật Quang dịch :
Bích Động Thanh Đàm sen ngát hương
Diệu hoa trỏ thẳng pháp Đề Cương
Nhất thừa Minh Chánh liền khai thị
Tam yếu Đạo trung rộng xiển dương.
Muôn phương tỏ ngộ tâm viên tịnh
Tất cả vào sâu lý diễn trường
Thanh tịnh liên hoa ngời pháp giới
Tỳ lô tạng hải diễn chân thường.
Ngày lành tháng 8 Hoàng triều Gia Long năm thứ 18 (1819),
Sa môn Thanh Nguyên Viên Giác Bổn-Thiền sư Minh Nam soạn
Năm Gia Long 15 (1816), Thiền sư Thanh Nguyên viết lời tựa khi in lại “Đại thừa Vô Lượng Nghĩa kinh”. Năm Thành Thái 18 (1906), chùa Viên Minh ở Hà Đông in lại kinh này, có thêm lời dẫn do Sa môn Tri Chỉ viết.
|
