TS Thiệt Thành Liễu Đạt

Thiền Sư Liễu Đạt Thiệt Thành (1759 - 1823)
Chùa Thiên Mụ - Huế

Hòa thượng Liễu Đạt Thiệt Thành hay Hòa thượng Liên Hoa. Hiện chưa biết tên họ thực, quê quán ở đâu, chỉ biết: Hòa thượng Liễu Đạt là đệ tử Hòa thượng Minh Vật Nhất Tri, có lẽ Hòa thượng Liễu Đạt qui y với Hòa thượng Nhất Tri ở chùa Kim Cang (Bình Thảo, Đồng Nai).
Trong thời gian Hòa thượng Phật Ý Linh Nhạc (cũng thuộc phái thiền Lâm tế, đời 35) hoằng hóa ở chùa Từ Ân (Gia Định), từ năm 1744 đến năm 1821 Hòa thượng Liễu Đạt Thiệt Thành được cử làm Thủ tọa ở chùa này.
Năm Đinh Sửu, niên hiệu Gia Long thứ 16 (năm 1817) vua xuống sắc, triệu Hòa thượng Liễu Đạt Thiệt Thành ra kinh đô Huế, cử làm Tăng Cang chùa Thiên Mụ (1817-1823), trong thời gian này, Tăng Cang Liễu Đạt còn được cử làm Pháp sư để thuyết giảng Phật pháp trong Nội cung của vua Gia Long. Mỗi tháng, Tăng Cang Liễu Đạt phải vào nội cung 8 ngày để thuyết pháp cho Hoàng gia.
Sau đó, vua phong cho Tăng Cang Liễu Đạt Thiệt Thành danh hiệu là Hòa thượng Liên Hoa. Hòa thượng Liên Hoa có dung mạo oai nghiêm, tướng tốt, thông minh, có tài thuyết giảng và biện luận về Phật pháp ít ai bì kịp nên được nhiều Phật tử trong cung Nội và triều thần nhà Nguyễn kính phục và mến mộ tài đức.
Trong thời gian Hòa thượng Liễu Đạt Thiệt Thành hoằng hóa ở kinh đô Huế (vào khoảng năm 1821), Hòa thượng Phật Ý Linh Nhạc ở chùa Từ Ân (Sài Gòn) nói với đệ tử là Hòa thượng Viên Quang Tổ Tông Trụ trì chùa Giác Lâm là Hòa thượng rất lo cho Sư Liễu Đạt không tránh khỏi mối dây ràng buộc của nghiệp trần duyên vì Hòa thượng Liễu Đạt có tướng hảo, có tài thuyết giảng và khoa ăn nói, lại giảng giải trong Nội cung, gần nhiều với nữ sắc quyền quí.
Ngày 20 tháng 11 năm Tân Tỵ (1821), Đại lão Hòa thượng Phật Ý Linh Nhạc viên tịch ở chùa Từ Ân, Hòa thượng Liễu Đạt không hay biết việc này. Mãi đến đầu năm 1823, có các quan đại thần từ Gia Định ra kinh đô Huế dự lễ, Hòa thượng Liên Hoa mới biết được tin đó, và nhân đó mới có cớ để xin vua cho từ nhiệm ở chùa Thiên Mụ và ở kinh đô Huế về Gia Định. Sau cả tháng, Hòa thượng Liễu Đạt mới được vua cho phép về Trụ trì chùa Từ Ân ở Gia Định…
… Năm Qúi Mùi (1823) Hòa thượng Liên Hoa lên chùa Đại Giác ở cù lao Phố, tỉnh Biên Hòa để nhập thất…
… Bài kệ Niết-bàn do Hòa thượng Liên Hoa viết bằng mực đen trên vách chánh điện như sau:
Thiệt đức rèn kinh vẹn kiếp trần
Thành không vẩn đục vẫn trong ngần
Liễu tri mộng huyễn chân như huyễn
Đạt đạo mình vui đạo mấy lần.
Phía dưới có đề : Sa-môn Thiệt Thành hiệu Liễu Đạt.
Hay tin Hòa thượng Liên Hoa đã viên tịch, các quan tỉnh Biên Hòa và các quan thuộc dinh Tổng trấn ở Gia Định phải báo tin về triều và hợp nhau tổ chức tang lễ.
Hòa thượng Liên Hoa hay Hòa thượng Thiệt Thành Liễu Đạt có các đệ tử nổi danh như:

- Hòa thượng Tế Chánh Bổn Giác: sau là Tăng Cang chùa Thiên Mụ (1823-1825), Tăng Cang chùa Giác Hoàng đứng ra lo trùng tu chùa Quốc Ân và chùa Từ Ân,

- Hòa thượng Tế Bổn Viên Thường (1769-1848) Trụ trì chùa Long Quang và chùa Pháp Vân ở Thừa Thiên (Huế), và Tăng Cang chùa Thiên Mụ

- Hòa thượng Tế Tín Chánh Trực Trụ trì và trùng tu chùa Sắc Tứ Từ Ân và chùa Quốc Ân Khải Tường.