Năm 1442

Năm 1442, Nguyễn Trãi bị án tru di tam tộc , vì vua Lê Thái Tông chết trong đêm ngự giá tại trang trại trồng vải (Lệ Chi Viên) của ông ở Côn Sơn, có Thị Lộ là thiếp yêu quý của Nguyễn Trãi hầu cận. Nguyễn Trãi (1380 – 1442) là một đại công thần, một nho gia uyên bác và cương trực đứng đầu văn quan nên bị đa số các tướng lãnh của Lê Lợi vốn chỉ là võ dõng ganh ghét. Lại nữa Thị Lộ là người được vua Thái Tông tin yêu, từng bàn luận với nhà vua nhiều đại sự nên càng làm lớn thêm sự ganh ghét của các võ quan. Nguyễn Trãi được coi là đại anh hùng dân tộc nên vụ án này bị các sử gia coi là vô cùng oan ức và bất công ngay cả so với các vụ án hàm oan trong sử sách Trung Quốc.

Sau này, vua Lê Thánh Tông (1460 – 1497) giải oan cho ông, hủy bỏ án đó. Vua Thánh Tông khi mới sinh ra, mẹ con ông đã được Thị Lộ che chở và Nguyễn Trãi giúp đỡ mới khỏi bị hại bởi những ganh ghét trong nội cung.

Nguyễn Trãi là tác giả Bình Ngô Đại Cáo, một tác phẩm chính trị bất hủ, và Gia Huấn Ca, một tác phẩm sâu sắc giáo dục thanh thiếu niên. Ông từng học đạo với thiền sư Đạo Khiêm (1370 – 1445, trú trì chùa Tư Phúc ở Côn Sơn) hơn 10 năm trước khi về sống ẩn dật tại Côn Sơn.