Xá-lợi

● Skt. sùarĩra, Pali. sarĩra, là chỉ chung cho Những phần còn lại của xương Chư Phật, Bồ-tát, La-hán, cao tăng, sau khi viên tịch và hỏa thiêu, rất kiên cố, đa phần hình tròn, nhiều màu. Nhục thân thường ngưng kết thành xá lợi, giống như hạt ngọc, hoặc giống như hoa; màu trắng là xá lợi xương, màu đỏ là xá lợi máu thịt, màu đen là xá lợi tóc – hoặc cũng có loại xá lợi xen lẫn nhiều màu, là do các thứ tổng hợp mà thành. Đó là do sự huân tu giới định tuệ trong lúc sinh tiền mà được, là sự kết tụ của vô lượng công đức. Nếu đó là xá lợi của Phật thì không có bất cứ vật gì ở thế gian phá hủy được; từ Bồ-tát trở xuống, sức cứng rắn của xá lợi giảm bớt dần.

Sau khi đức Phật nhập diệt, A Nậu Lâu Đà và Ma Ha Ca Diếp chủ trì việc trà tỳ (Skt.jhapeti: thiêu kim thân), thiêu xong, thu được rất nhiều Xá-lợi. Việc phân bố Xá-lợi nhằm tạo cơ hội cho chúng sanh sau khi đức Phật nhập diệt, được gieo duyên đảnh lễ thân Phật. Về sau thường được dùng theo nghĩa rộng để chỉ xương cốt còn lại sau khi thiêu hóa của các vị Tổ Sư, các cao tăng. Kim quang minh kinh 4, tr. 354a15, T16n663:“Xá-lợi là do sự huân tu của Giới Ðịnh Tuệ, là phước điền tối thượng, khó có thể mà được”. Xá-lợi có hình dạng, màu sắc không nhất định, vô cùng mầu nhiệm linh ứng, các nạn nước trôi lửa cháy hoặc va chạm với các thứ kim loại, đá cứng đều không thể làm tổn hại.

● Chim thu, chim oanh, loài chim có đôi mắt rất trong, hót nghe tiếng thanh dịu.