HAI QUỈ TRANH NHAU

Xưa có hai con quỉ Tỳ-xá-xà (Pisàca)[i] chung nhau một cái rương, một cái gậy, một đôi guốc. Một hôm hai con cãi nhau, tranh nhau, con nào cũng muốn mình được cả. Hai con phân-vân suốt ngày không sao xử bình được. Khi ấy có người đi lại thấy thế, hỏi: “Rương, gậy, guốc này có cái gì kỳ-dị mà các ngươi cãi nhau, tranh nhau và giận nhau đến thế?” Hai quỉ cùng đáp: “Rương của chúng tôi hiện đủ tất cả quần áo, giường đệm, chăn gối, vật-thực, đồ dùng…; gậy này khi cầm vào tay, oán-địch đều quy-phục không dám tranh-đấu; guốc này đi vào, bay đi tự-tại không chút ngăn-ngại!”

Người ấy nghe rồi bảo: “Các ngươi đứng xa một chút, ta sẽ vì các ngươi chia đều các vật này cho!” Hai quỉ nghe lời đứng ra xa, tức thì người ấy ôm rương, cầm gậy và xỏ guốc bay mất. Hai quỉ ngạc-nhiên, không được gì cả. Bay đi người ấy ngoái lại bảo hai quỉ: “Các ngươi cãi nhau, tranh nhau, ta lấy đem đi để các ngươi không còn tranh nhau nữa!”

Quỉ Tỳ-xá-xà ví-dụ vào các ma, ngoại-đạo. “Bố-thí” như rương, các đồ dùng của trời, người… trong năm đường đều từ đấy phát-sinh. “Thiền-định” như gậy, tiêu-phục như giặc-giã phiền-não, ma-oán. “Trì-giới” như guốc, quyết-định sinh lên Nhân, Thiên. “Các ma, ngoại-đạo tranh rương” ví-dụ vào chúng-sinh trong sinh-tử (hữu-lậu) gượng cầu quả-báo không được gì cả. Nếu tu-hành được hạnh lành, bố-thí, trì-giới, thiền-định sẽ thoát khổ và được đạo-quả![ii]

[i] Tỳ-xá-xà: Tên một loài quỉ trên cõi trời Trì-Quốc, Trung-Hoa dịch là “Điên-quỉ” (con quỉ điên-cuồng).

[ii] Đến đây hết quyển thứ 2.