LỊCH SỬ PHẬT GIÁO ẤN ĐỘ

PHÁP SƯ THÁNH NGHIÊM

THÍCH TÂM TRÍ dịch

NXB PHƯƠNG ĐÔNG

LỜI NGƯỜI DỊCH

Ngày nay trên khắp các châu lục người ta đều biết đến Phật giáo là tôn giáo được phát nguyên từ Ấn Độ. Duy có điều để hiểu quá trình hình thành, truyền bá và phát triển của Phật giáo như thế nào, thì phải nhờ cậy đến sử học.

Muốn hiểu lịch sử của một quốc gia, một tôn giáo v.v.. điều cần yếu là sự thật. Nhưng thế nào là sự thật? Nhất là sự thật của lịch sử. Bởi thường người ta hay đứng trên quan điểm nào đó để viết sử; nếu thiếu tinh thần khách quan và trách nhiệm sự thật của lịch sử cũng theo đó mà dị dạng!

Được biết người Ấn Độ thời ấy – thời Đức Phật tại thế – họ không quan tâm đến việc ghi chép các biến cố xảy ra của đất nước họ; đúng hơn, họ không có khái niệm về việc ghi chép lịch sử biên niên. Theo họ, những biến cố của biên niên sử chỉ là chuyện nhất thời mau chóng qua đi, và nó chẳng giúp được gì trong việc thiền quán tư duy và khổ tu để sớm giải thoát kiếp người vô thường giả tạm này, mục đích nhắm tới cũng là mối bận tâm của họ tìm về cội nguồn  an tịnh của thế giới tâm linh. Đó là thể nhập với đại thể của  Phạm thiên nơi cõi vĩnh hằng. Do đó, mà cả nghìn năm, lịch sử của đất nước Ấn Độ “cơ hồ như tờ giấy trắng”. Phật giáo Ấn Độ cũng trong xu hướng đó.

Trước năm 1975, ở miền Nam Việt Nam , cố Hòa thượng Thích Thanh Kiểm có viết một cuốn Lịch sử Phật giáo Ấn Độ. Nay chúng tôi dịch bộ sử này của pháp sư Thánh Nghiêm là nhằm cung cấp thêm nguồn sử liệu cho việc học tập và nghiên cứu của các vị Tăng, Ni sinh, va các giới độc giả . Đây là bộ Thông sử – sử mang tính phổ thông – chứ không chuyên khảo như cuốn The Historical Buddha của tiến sĩ người Đức, ông H.W Schumann. Và được Trần Phương Lan dịch với tựa Đức Phật Lịch Sử.

Nhận thấy pháp sư Thánh Nghiêm viết bộ Thông sử này với nguồn sử liệu hết sức phong phú, trong đó có những sự kiện mà bình thường không thể đọc đến được.

Sở dĩ chúng tôi dịch bộ sử này là nhờ sự cổ vũ và động viên của quý Đạo Lữ và bằng hữu sau khi đọc bản dịch Lịch Sử Phật Giáo Tây Tạng của chúng tôi. Chúng tôi cũng được anh Thanh Nguyên – một người chuyên ấn loát kinh sách – đề nghị là nên tiếp tục dịch  trọn bộ Thông sử của pháp sư Thánh Nghiêm. Bộ Thông sử này gồm 4 quyển: Lịch sử Phật giáo Ấn Độ, Lịch Sử Phật giáo Trung Quốc Khái Thuyết, Lịch Sử Phật Giáo Tây Tạng, Lịch sử Phật Giáo Nhật Bản – Hàn Quốc. Theo anh “ngài Thánh Nghiêm là một học giả lớn của Phật giáo Trung Hoa, nên bộ sử do ngài viết chắc chắn là có giá trị  nhất định của nó”.

Sau cùng, xin thưa là bản thân chúng tôi tuy có học chữ Hán, nhưng không phải là dịch giả chuyên nghiệp. Do đó, không sao tránh khỏi sai sót, kính mong quý vị thức giả niệm tình chỉ giáo.

Viết tại chùa An Dưỡng

Thôn Thái Thông, xã Vĩnh Thái

TP, Nha Trang

Mùa Phật Đản – 2552.

Tâm Trí cẩn chí