Theo thiền Tổ sư, khi kiến tánh đã được chứng quả ở trình độ nào?

Hỏi:
Theo con biết có 5 trình độ chứng quả tùy theo căn cơ của người Phật tử, thứ nhất là nhập lưu, thứ nhì là nhất lai, thứ ba là bất lai, thứ tư là A la hán và thứ năm là Bồ tát. Người Phật tử theo thiền Tổ sư, khi kiến tánh đã được chứng quả ở trình độ nào?

Đáp:
Sơ quả là Tu đà hoàn gọi là nhập lưu. Tại sao gọi là nhập lưu? Nhập thánh lưu, nếu chạy ra ngoài là đuổi theo lục trần (sắc, thinh, hương, vị, xúc, pháp), không đuổi theo lục trần lại trở về gọi là nhập lưu, tức là dứt được lục trần. Quả vị này dứt được kiến hoặc trong Dục giới và còn thọ sanh 7 lần trong Dục giới.

Nhị quả là Tư đà hàm gọi là nhất lai. Tại sao gọi là nhất lai? Là hết tư tưởng sai lầm (tư hoặc) của Dục giới, nhưng chỉ được 6 phẩm trong 9 phẩm, còn lại 3 phẩm chưa dứt được, nên phải đến Dục giới thọ sanh thêm một lần.
Tam quả là A na hàm gọi là bất lai. Tại sao gọi là bất lai? Là dứt luôn cả 3 phẩm sau, tức là kiến hoặc và tư hoặc không còn, nên không trở lại Dục giới thọ sanh; có thể thọ sanh Sắc giới hay Vô sắc giới.

Tứ quả là A la hán dứt hết kiến hoặc và tư hoặc của tam giới (Dục giới, Sắc giới và Vô sắc giới).

Đây là pháp Tiểu thừa (thừa Thanh văn có 4 cấp).

Bồ tát là Đại thừa gồm có từ Sơ địa đến Thập địa. Pháp môn Tổ sư thiền không qua Tiểu thừa hay Đại thừa. Đại thừa có Thập trụ, Thập tín, Thập hạnh, Thập hồi hướng, Thập địa, tổng cộng gồm 50 cấp, rồi đến Đẳng giác, Diệu giác là từ cấp từ cấp tiến lên. Tổ sư thiền là giáo ngoại biệt truyền, ở ngoài Giáo môn, nên không có từ cấp từ cấp, mà từ địa vị phàm phu thẳng chứng Đẳng giác, giác ngộ bằng Phật.

Bồ tát Thập địa chứng Đẳng giác và phàm phu chứng Đẳng giác, cái ngộ bằng nhau, nhưng cái dụng cách xa rất nhiều. Bồ tát Thập địa đã dứt hết tập khí thế gian và tập khí xuất thế gian còn ít, nên có thần thông diệu dụng rất nhiều. Phàm phu chứng Đẳng giác, nhưng tập khí thế gian và xuất  thế gian còn nguyên. Có người dứt tập khí thế gian được phần nào thì cái dụng hiển bày phần nấy. Như bác sĩ Thuận và Trương Quốc anh, do sự tinh tấn quét không bao nhiêu thì hiện ra dụng bấy nhiêu.